Gatunki kawy i ich charakterystyka. Przewodnik po smakach i aromatach

Gatunki kawy i ich charakterystyka – czy je znasz? Kawa jest jednym z najbardziej ulubionych napojów na świecie, ceniona za swój niepowtarzalny smak i aromat, które mogą się znacząco różnić w zależności od gatunku. Rodziną kawowatych jest wiele gatunków, ale dwa z nich wyraźnie dominują na rynku. Arabica (Coffea arabica) jest gatunkiem znacznie bardziej popularnym, który odpowiada za około 60-70% światowej produkcji kawy. Jej ziarna są cenione za słodszy smak, delikatne nuty oraz wyższą kwasowość. Z kolei Robusta (Coffea canephora) charakteryzuje się intensywniejszym i głębszym smakiem, często z wyczuwalnymi gorzkimi akcentami, a kawa z tych ziaren zawiera więcej kofeiny.

Oprócz typowych Arabiki i Robusty, na rynku dostępne są inne, mniej znane gatunki, które również mają swoich zwolenników. Każdy z gatunków oferuje nieco inny profil smakowy, od delikatnych, prawie kwiatowych aromatów, po mocne i wyraziste. Smak kawy jest również kształtowany przez region, w jakim została uprawiana, rodzaj gleby, a nawet metodę obróbki i prażenia ziaren. To tworzy niezliczone kombinacje i pozwala na eksperymentowanie z różnymi rodzajami kawy, aby znaleźć te wyjątkowe walory smakowe, które najbardziej przypadną Ci do gustu.

Miłośnicy kawy często poszukują nowych doświadczeń smakowych, a świat gatunków kawy jest na tyle różnorodny, że nieustannie może zaskakiwać. Czy preferujesz kawę z wyraźną kwasowością, czy może skłaniasz się ku głębokiej słodyczy? Rozpoznawanie subtelnych różnic jest jedną z przyjemności, jaką oferuje degustacja kawy. Zastanów się, co sprawia, że filiżanka kawy smakuje dla Ciebie idealnie, a potem poznaj gatunki, które najlepiej oddają te poszukiwane przez Ciebie cechy.

Przeczytaj: Czy kawa zbożowa jest zdrowa?

Rodzaje i charakterystyka głównych gatunków kawy

Odkryjemy razem specyfikę trzech głównych gatunków kawy: Arabica, Robusta oraz Liberica. Każdy z nich wyróżnia się unikalnym profilem smakowym oraz warunkami uprawy.

Arabica (Coffea arabica)

Pochodzenie: Etiopia
Procent upraw: około 60-70% globalnej produkcji
Smak: słodki, delikatny, z nutami owocowymi i kwiatowymi
Zawartość kofeiny: niska

Coffea arabica jest najczęściej uprawianym gatunkiem kawy na świecie. Preferuje ona wyższe tereny, na których rozwija swój bogaty aromat. Kawa Arabica jest ceniona przez koneserów za swój zrównoważony i subtelny smak oraz niższą zawartość kofeiny w porównaniu do innych gatunków.

Robusta (Coffea canephora)

Pochodzenie: Afryka Zachodnia i Środkowa
Procent upraw: około 30% globalnej produkcji
Smak: mocny, ziemisty, niekiedy goryczkowy
Zawartość kofeiny: wysoka

Kawa Robusta znana jest z wyrazistego, intensywnego smaku i wysokiego poziomu kofeiny. Jest bardziej odporna na choroby i szkodniki niż Arabica, co czyni ją popularnym wyborem dla producentów w rejonach narażonych na niekorzystne warunki klimatyczne. Często stosowana w mieszankach, aby dodać smakowi głębi i wzmocnić końcowy efekt kofeinowy.

Liberica (Coffea liberica)

Pochodzenie: Afryka Zachodnia
Procent upraw: znacznie mniejszy w porównaniu do Arabiki i Robusty
Smak: pełny, lekko kwaskowaty, z wyrazistymi nutami drzewnymi i owocowymi
Zawartość kofeiny: umiarkowana

Mimo, że Coffea liberica jest znacznie rzadziej uprawiana, ma swoich zwolenników ze względu na charakterystyczny, silny smak i większe ziarna niż w przypadku Arabiki i Robusty. Roślina ta jest dobrze przystosowana do życia w wilgotnym klimacie i może dorastać do znacznych rozmiarów, śmiało rywalizując z innymi roślinami tropikalnymi.

Odmiany kaw i ich unikalne profile smakowe

Każda odmiana kawy arabika posiada swój własny, niepowtarzalny profil smakowy. Poznaj charakterystyczne cechy smakowe trzech popularnych odmian: Typica, Bourbon oraz Maragogype.

Typica

Odmiana Typica jest uznawana za jedną z najstarszych i jest punktem wyjścia dla wielu innych odmian kaw. Typica charakteryzuje się delikatnym i harmonijnym smakiem, z wyczuwalnymi słodkimi nutami czekolady i owoców. To odmiana, która dała początek słynnym kawom jak Kona z Hawajów oraz Blue Mountain z Jamajki, cenionym za czystość smaku i subtelne akcenty.

Bourbon

Bourbon to odmiana, która wywodzi się z wyspy Reunion (dawniej Bourbon). Kawa z tej odmiany jest bogata w smaku z zaznaczonymi nutami karmelu i owoców. Jej ziarna są nieco mniejsze niż Typica, a napar często intensywniejszy. Szczególnie wysoko ceniona jest w Ameryce Południowej, szczególnie w Brazylii – stąd zyskała popularność odmiana Santos Bourbon.

Maragogype

Odmiana Maragogype, nazywana również „olbrzymim ziarnem”, jest naturalną mutacją Typica i wyróżnia się znacznie większymi ziarnami. Charakterystyka smakowa Maragogype ujawnia łagodniejszy profil z nutami czekolady i orzechów. Ta odmiana jest ceniona przez smakoszy dla swojej wyraźnej, ale niezbyt intensywnej intensywności, sprawiając, że idealnie nadaje się do spokojnych poranków.

Gatunki kawy i ich charakterystyka – Podsumowanie

Znajomość gatunków kawy pozwala Ci wybrać najodpowiedniejsze ziarna, które spełnią Twoje oczekiwania smakowe.Kawa ma wiele odmian.

Główne gatunki kawy to:

• Arabica (Coffea arabica): Charakteryzuje się słodkim i delikatnym smakiem. Jest to najbardziej popularny gatunek, odpowiedzialny za około 60-70% światowej produkcji kawy. Arabica posiada niższą zawartość kofeiny, co sprawia, że jest bardziej łagodna dla żołądka.
• Robusta (Coffea canephora): Znana z wyrazistego, intensywnego smaku i wyższej zawartości kofeiny. To drugi najpopularniejszy gatunek, stanowiący większość reszty światowej produkcji.

Wybierając kawę, zwróć uwagę na:

• Poziom palenia ziaren: Jasne palenie zawiera więcej nut kwiatowych i owocowych, ciemne palenie wyróżnia się mocniejszym, bardziej wypalonym smakiem.
• Rodzaj mielenia: Grubość mielenia powinna być dopasowana do sposobu parzenia (np. drobniejsza do ekspresu ciśnieniowego, grubsza do metody drip).

Pamiętaj o przechowywaniu kawy w suchym miejscu, z dala od światła i o wysokiej temperatury, aby zachować jej pełnię aromatu i smaku.

Podejmując decyzję, jakie ziarna kupić, warto eksperymentować z różnymi rodzajami, aby znaleźć ulubiony smak i aromat, który idealnie komponuje się z Twoim dniem.